تنظیم نمودار: مینا آقابیگی، سلمان یزدان پناه
آگاهی بیشتر:
این گزارشات آماری از میان بیش از ۲۱۰خبر که در طول ماه مرداد۱۴۰۱ تهیه شده است.این گزارشات از سایت کمیته دفاع از محیط زیست تهیه شده است که از رسانه‌های داخلی و خارجی مانند هرانا، ایلنا، ایرنا، دیده‌بان، ایسنا، مهر، خبربان، قطره، تسنیم، یورونیوز، انصاف و پایگاه خبری محیط زیست و حیات وحش جمع‌آوری گردیده است.آمار فوق از گزارشات رسانه‌های داخلی و خارجی مورد تأیید دولت جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شده و عملاً نمی‌تواند بیش از ۲۵ تا ۳۰ در صد واقعیت‌های جامعه باشد.همکارانی که در گردآوری این موارد خبری نقض حفاظت محیط زیست درمرداد ماه همکاری کردند، خانم‌ها و آقایان: سلمان یزدان‌پناه، مینا آقابیگی، ایرانداخت کیا، علیرضا جهان‌بین، رزا جهان‌بین، ساناز تنهایی قلی بیگلو، حمیدرضا امینی، علی برومند، نادیا مشرف، کاوه قزلباش، ندا فروغی ، مجید رئوفی، رسول بلغار، فرشته خیام الحسینی می‌باشند. اطلاعات بیشتر در لینک زیر قابل مشاهده است:
https://mohitzist.bashariyat.org
آلودگی هوا
- آلودگی هوا از استان مرکزی دست‌بردار نیست. به‌گزارش خبرگزاری تسنیم (۶ مرداد ۱۴۰۱) از اراک ، آلودگی هوا در کلانشهر اراک دست‌بردار نبوده و گویا خبری هم از استنشاق هوای پاک برای مردم مظلوم اراک نیست تا جایی که مردم این کلانشهر امروز هفتاد و سومین روز آلوده را در سال ۱۴۰۱ تجربه می‌کنند. ناسالم بودن کیفیت هوا در کلانشهر اراک سبب افزایش بار مراجعات بیماران با مشکلات تنفسی به مراکز درمانی شده که همین مشکلات در طولانی‌مدت سبب بروز بیماری‌های سخت و حتی در برخی موارد مرگ فرد می‌شود. چهره آجری رنگ و گرفته شهر این روزها به قصه تکراری در اراک تبدیل شده و فضایی دلگیر را ایجاد کرده که علاوه بر مشکلات تنفسی و جسمی روح شهروندان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد چراکه هر صبح خود را با هوایی کدر آغاز می‌کنند که خبری از آبی آسمان و درخشش خورشید در آن نیست. رئیس امور آزمایشگاه‌های حفاظت محیط زیست استان مرکزی تصریح کرد: آلاینده مسئول ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون بوده و علت آلودگی گرد و غبار منطقه‌ای است. محرابیان بیان کرد: کلانشهر اراک از ابتدای امسال تاکنون 73 روز با هوای ناسالم را سپری کرده است.
- میزان گرد و غبار در اهواز به ۶۷ برابر حد مجاز رسید.ایرنا(۳ مرداد ۱۴۰۱) طوفان و گرد و غبار شدید در پی ورود سامانه مونسون، اهواز و برخی شهر‌های خوزستان را فرا گرفت و آلودگی هوا در اهواز، به حدود ۶۷ برابر حد مجاز رسید. به نقل از روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، در پی تند باد شدید و خیزش گرد وغبار، میزان غلظت گرد وغبار در هوای اهواز در ساعت ۲۰ روز شنبه به حدود ۱۰هزار میکرو گرم بر متر مکعب رسید. این میزان گرد وغبار، آخرین حدی است که دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا قابلیت اندازه گیری دارند. فعالیت سامانه مانسون که از روز جمعه در خوزستان آغاز شده بود، امشب با تندباد‌های شدید و بارش در نقاط مختلف استان تشدید شد. گرد و خاک و باد شدید و ناگهانی که از حدود ساعت ۲۰ امشب آغاز شد، باعث کاهش شدید کیفیت هوا در بعضی از شهر‌های استان شد.
- محیط زیست به وظایف نظارتی در قانون هوای پاک عمل نکرده است.(۸ مرداد۱۴۰۱) قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور گفت: نظارت بر حسن اجرای قانون پاک بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است که این سازمان به تمامی وظایف نظارتی خود در زمینه اجرای صحیح مقررات و آیین نامه‌های عمل نکرده است. به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، احمد رحمانیان، قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور در تشریح اقدامات صورت گرفته در حوزه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک، تصریح کرد: پس از دستور ریاست قوه قضاییه و تاکیدات رئیس سازمان بازرسی، این سازمان جلسات مختلف و جداگانه‌ای را با مسئولان دستگاه‌های متولی اجرای قانون برگزار و تکالیف آنها را ابلاغ کرده است. رحمانیان افزود: پس از هر جلسه، به دستگاه مربوطه ۲ روز مهلت داده شد تا مستندات خود دایر بر اجرای قانون را به سازمان بازرسی ارسال نماید که پس از دریافت این گزارشات، سازمان بازرسی با حضور بازرسان و بازدید میدانی وارد مرحله راستی آزمایی شده است. قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور با بیان اینکه به موجب ماده ۲ قانون هوای پاک نظارت بر حسن اجرای این قانون بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است، تصریح کرد: بررسی اولیه حکایت از این دارد که محیط زیست به کلیه وظایف نظارتی خود در زمینه اجرای صحیح مقررات و آیین نامه‌های مربوطه و بهره گیری از ضمانت اجرا‌های کیفری و اداری در خصوص مستنکفین، عمل نکرده است. رحمانیان افزود: در این میان سازمان بازرسی کل کشور پس از دستور ریاست قوه قضاییه و ریاست سازمان بازرسی کشور از باب نظارت کلی و کلان اقداماتی را به منظور ورود به عدم اجرای قانون انجام داده است. وی یادآور شد: البته در بازرسی‌هایی که در دوره‌های گذشته صورت گرفته، بالاترین مقام متخلف هر دستگاهِ مسئول، جهت تعقیب اداری به هیات بدوی تخلفات اداری مستقر در نهاد ریاست جمهوری معرفی شده است. وی ادامه داد: تبصره دو ماده ۳ قانون هوای پاک نیز اشاره می‌کند که تمام دستگاه‌ها و ارگان‌های ذیربط در محدوده این قانون موظف هستند علاوه بر همکاری با سازمان محیط زیست، الزامات اعلامی از سوی این سازمان در رابطه با اجرای قانون را رعایت کنند و در غیر اینصورت مستنکف از اجرای قانون و مشمول ماده ۵۷۶ قانون مجازات اسلامی می‌شوند. رحمانیان با بیان اینکه مطابق بررسی‌های اولیه صورت گرفته، هنوز از سوی سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس وظیفه نظارتی و اختیار قانونی هیچ دستگاهی به قوه قضاییه معرفی نشده است، تصریح کرد: در قانون فوق، دستگاه‌ها موظف به تدوین برخی از آیین نامه‌ها بوده‌اند که تاکنون همه مفاد آن اجرایی نشده و سازمان حفاظت محیط زیست هم هیچگونه گزارشی به مرجع قضایی ارسال نکرده است. قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به این مطلب که سازمان بازرسی از باب نظارت کلی، بازرسی خود را بر حسب دستور ریاست این سازمان آغاز کرده است، یادآور شد: اجرای این قانون از سوی دستگاه‌ها اکنون در مرحله صحت سنجی و راستی آزمایی قرار دارد و اعلام نتایج، زمان بیشتری را می‌طلبد. وی تاکید کرد: البته پاسخ‌های واصله از سوی برخی از دستگاه‌ها دلالت بر عدم تامین اعتبار لازم در جهت اجرای وظایف قانونی داشته است. این مقام قضایی یکی از ضعف‌های نظارتی سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه را نظارت بر اساس خوداظهاری عنوان کرد و افزود: سازمان حفاظت محیط زیست، نظارت بر اجرای قانون را بر اساس خوداظهاری دستگاه‌ها انجام داده؛ درصورتیکه بررسی هریک از این تکالیف نیاز به بازدید میدانی و احراز صحت مواد اعلامی داشته است. وی با بیان اینکه سازمان بازرسی بر نظارت بر اجرای قانون هوای پاک اهتمام ویژه‌ای دارد و گام‌های خوبی بویژه پس از دستور ریاست قوه قضاییه و ریاست سازمان بازرسی کل کشور برداشته است و موضوعات قانونی به صورت کاربردی و با برگزاری جلسات دوجانبه با هریک از دستگاه‌ها و با همکاری دستگاه‌های مسئول در حال بررسی است، موضوع ماده ۲۶ این قانون را مورد اشاره قرار داد و اظهار کرد: در رابطه با ماده ۲۶ قانون هوای پاک، سامانه هشدار باید از سوی وزارت راه و شهرسازی و با همکاری سازمان هواشناسی و سازمان حفاظت محیط زیست اجرا می‌شده که در برخی از نقاط کشور اجرا و در برخی نقاط کشور اجرا نشده است، البته محیط زیست در این رابطه نیز گزارشی به مراجع قضایی ارسال نکرده است؛ ولی راستی آزمایی‌های سازمان بازرسی در این رابطه در حال انجام است. قائم مقام سازمان بازرسی گفت: سازمان هواشناسی از ۲۹ تیرماه سال جاری لغایت ششم مرداد ماه ۱۲ اخطار در خصوص وضعیت هوا و سیلاب‌های اخیر به مراجع مسئول اعلام کرده است که بررسی صحت اقدامات سازمان هواشناسی و مراجع مسئول پس از دریافت این هشدارها، از سوی سازمان بازرسی در حال بررسی است.
بحران آب، آلودگی و خشکیدگی تالاب،دریاچه و رودخانه
- بیابان‌زایی در کشور با سرعت یک میلیون هکتار در سال.(۲ مرداد ۱۴۰۱) معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: سرعت بیابان زایی در کشور یک میلیون هکتار در سال است در حالی که حداکثر کاری که برای کاهش آن انجام می‌شود ٣٠٠ هزار هکتار است. به گزارش خبرنگار محیط زیست ایرنا، عباسعلی نوبخت روز یکشنبه در کارگروه ملی ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست افزود: ایران از لحاظ گونه های گیاهی و جانوری کشوری غنی است و ٨ هزار گونه گیاهی در آن وجود دارد. وی اظهارداشت: در چند سال گذشته با محیط زیست و طبیعت درست رفتار نکردیم این در حالیست که طبیعت با ما شوخی ندارد، تمام گونه های مختلف گیاهی و جانوری برای خود خط ارتفاعی دارند که ما آنرا دستکاری کردیم، مثلا رشد انار در شمال کشور در ارتفاع ٧٠٠ متر از دریا انجام می شود که ممکن است به مرور تغییر کند، الان در برخی موارد ارتفاع رشد گیاهی ۴٠٠ تا ۶٠٠ متر بالاتر رفته است. این فاجعه زیست بومی است که در حال رخ دادن است. وی اظهارداشت: اگر یک مرتع درجه یک به مرتع درجه دو تبدیل شود شاید برای غیر متخصصان مشهود نباشد اما یک فاجعه زیست بومی است. این مسئله شوخی بردار نیست و باید با جدیت به آن بپردازیم. وی تاکید کرد: ما متولی امنیت زیستی هستیم اگر به خطر بیفتد امنیت غذایی ما هم به خطر خواهد افتاد این یک هشدار است. نوبخت گفت: باید این فرهنگ را جا بیندازیم که هر ایرانی با هر تفکری در هر کجای کشور که زندگی می کند سالانه یک نهال بکارد. وی افزود: در کشور ١۴ میلیون و ٣۵۵ هزار هکتار جنگل داریم، جنگل های زاگرس ٢ برابر بزرگترین سد کشور آب تولید می کند، اکسیژن ۶٠ میلیون نفر را تامین می کند این در حالیست که در حال نابود شدن هستند، جنگل های شمال از سال ١٣۶٩ تا کنون بیش از ٧٠ نوع بیماری و افت را تجربه کرده است، ما برای حفظشان چه کار کردیم؟ حتی حقابه را هم از آنها دریغ می کنیم، چرخه هیدرولیکی را به هم زدیم آن وقت انتظار داریم که جنگل ها همچنان کارایی خود را داشته باشند.
- تأمین آب شرب مریوان از کاسه آبی تالاب از مشکلات جدی زریوار است. خبرگزار فارس (۲مرداد ۱۴۰۱) سرپرست حفاظت محیط زیست کردستان برداشت‌های بی‌رویه آب در مزارع و باغ‌های اطراف تالاب، تأمین آب شرب شهر مریوان از کاسه آبی تالاب را از مشکلات پناهگاه حیات وحش زریوار ذکر کرد و گفت: با اجرای مصوبات سفر ریاست جمهوری گام‌های موثری در زمینه پایداری و حفاظت از تالاب برداشته خواهد شد. به گزارش خبرگزاری فارس از مریوان، خیراله مرادی صبح امروز در دیدار با سمن‌های زیست‌محیطی شهرستان مریوان تصریح کرد: انجمن‌های مردم نهاد با حضور در میانه عامه مردم و ارتباط نزدیکتر با جوامع محلی با عنوان بازویی توانمند در صیانت و نگهداشت سرمایه‌های طبیعی عمل کنند. وی اظهار کرد: تغییر اقلیم، خشکسالی و آتش‌سوزی از چالش‌های محیط زیست استان در سال‌های اخیر به ویژه شهرستان مریوان و تالاب بین‌المللی زریوار بوده است. به گفته مرادی، برداشت‌های بی‌رویه آب در مزارع و باغ‌های اطراف تالاب، تأمین آب شرب شهر مریوان از کاسه آبی تالاب، از مشکلات دیگر این پناهگاه حیات وحش است که با اجرای مصوبات سفر ریاست جمهوری مبنی بر راه‌اندازی تصفیه‌خانه آب شرب مریوان به صورت اضطراری و دائمی از خط انتقال آب سد گاران، امیدواریم بر پایداری و حفاظت از تالاب گام‌های موثری برداشته شود. تالاب و پناهگاه حیات وحش زریوار با مساحت 3 هزار و ۲۹۲ هکتار علاوه بر ارزش‌های زیست‌محیطی، از مکان‌های دیدنی و گردشگری استان کردستان محسوب می‌شود. همچنین یکی از منحصر به فردترین تالاب‌های آب شیرین منطقه است که دارای حیات وحش بسیار متنوع بوده و محلی برای حضور پرندگان بومی و مهاجر است که آخرین آمار شناسایی ۲۷۸ گونه پرنده در پناهگاه است.
- حقابه تالاب گاوخونی در ۲۰ سال گذشته تامین نشده است. به گزارش قدس آنلاین(۴مرداد ۱۴۰۱)، حسین اکبری افزود: پایش های میدانی و تحلیل تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که حدود ۹۸ درصد از پهنه تالاب گاوخونی خشک است. وی با بیان اینکه در ۲۰ سال اخیر رهاسازی آب برای تامین حقابه کامل تالاب گاوخونی انجام نشده است، اظهار داشت: فقط در نیمه دوم سال ۹۸ حدود ۵۰ میلیون متر مکعب از حقابه تالاب در چند روز رهاسازی موقت آب از سد رودشتین تامین شد اما دیگر هیچ رهاسازی آبی برای آن نداشتیم و امسال هم که چند نوبت آب زاینده رود برای شرق اصفهان رهاسازی شد، آبی به تالاب نرسید. وی حقابه تالاب بین المللی گاوخونی در یک سال را ۱۷۶ میلیون متر مکعب رآورد کرد و گفت: در زمان حاضر حدود ۱۰۰ لیتر بر ثانیه آب از محل زهاب کشاورزی و پساب از بالادست و ایستگاه شاخه کنار وارد تالاب می شود. اکبری با بیان اینکه در زمانی که تالاب وضعیت آبی نرمال داشت، سالانه بطور میانگین حدود ۲۰ هزار قطعه پرنده از گونه های مختلف وارد تالاب می شد که در برخی سال ها به ۱۵۰ هزار قطعه می رسید، گفت: تعداد پرندگان در ۲ دهه گذشته به تدریج کاهش یافته و بر اساس سرشماری در سال گذشته به ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعه رسید. وی با بیان اینکه اگر وضعیت خشکی تالاب به همین منوال ادامه یابد ممکن است تا یک ماه دیگر صد درصد آن خشک شود، تصریح کرد: اگر آبی به تالاب نرسد به کویر تبدیل می شود و بیابان زایی را بعنوان پدیده ای خطرناک توسعه داده و ارزش ها و کارکردهای واقعی خود را از دست می دهد و به محلی برای تهدیدهای جدی مانند غبارخیزی و توسعه بیابان تبدیل می شود. معاون اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان برخی از کارکردهای تالاب گاوخونی را تعدیل آب و هوا، کاهش اثرات فرونشست زمین، جلوگیری از سیلاب، حفاظت از ذخائر ژنتیکی و تنوع زیستی و مباحث گردشگری و تاریخی دانست و افزود: اگر تالاب خشک شود با توجه به موقعیت ویژه آن در فلات مرکزی ، کارکردهای خود را از دست می دهد یا به حداقل می رسد. وی با بیان اینکه در زمان حاضر حداقلی از کارکردهای تالاب مانند گردشگری آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: نگاه ویژه ای در سطح ملی و استانی برای تامین حقابه تالاب گاوخونی شکل گرفته و امید است به نتایج خوبی منتج شود زیرا می توان با هم افزایی و همکاری بین بخشی و متناسب با بارش، حجم آب و ذخیره منابع آبی، کسری از حقابه تالاب را تامین کرد. اکبری افزود: اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان در پنج سال اخیر چهار طرح لایروبی بطور غیر پیوسته از سد رودشتین تا ورزنه و نزدیک تالاب به طول ۶۰ کیلومتر اجرا کرده که در استفاده بهینه از حداقل رطوبت موجود و ایجاد جریان آب به سمت تالاب موثر بوده است. گاوخونی یکی از تالاب‌های بین المللی ایران است که در کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۵ به ثبت رسید. این تالاب با وسعتی حدود ۴۷۶ کیلومتر مربع در انتهای مسیر رودخانه زاینده رود و در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد. حداقل نیاز آبی زیست محیطی سالانه گاوخونی ۱۷۶ میلیون مترمکعب محاسبه و تعیین شده است. به دلیل محقق نشدن این حقابه، گاوخونی خشکیده و کارشناسان نسبت به فعال شدن کانون گردوغبار آن هشدار داده‌اند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مطالعۀ کامل اخبار می توانید از سایت کمیته دفاع از حقوق محیط زیست بازدید فرمائید:
آخرین دیدگاه‌ها